محل قطع بتن در فونداسیون (دیوار برشی و دیوار حائل)
زمانی که به هر دلیلی پروژه عمرانی متوقف می شود. باید بتن ریزی با اصول خاصی از سر گرفته شود. در نتیجه به محل هایی که بتن قطع می شود. محل قطع بتن می گویند. برای تشخص محل قطع بتن فونداسیون با ادامه مقاله با ما همراه باشید.
متین رستمی منش گاهی اوقات پیش می‌آید که در فرآیند بتن ریزی فونداسیون، نیاز به توقف عملیات داریم. پایان یافتن زمان کاری، اتمام اختلاط بتن یا برخی دلایل دیگر باعث می‌شوند که عملیات بتن‌ریزی متوقف شود. اگر به‌هر دلیل در یک پروژه عمرانی با چنین شرایطی روبه‌رو شدید، باید اصول خاصی را برای از سر گرفتن بتن ریزی رعایت کنید. سوال اساسی این است محل قطع بتن در فونداسیون را چگونه تشخیص دهیم؟ برای پیدا کردن پاسخ این سوال باید به بررسی آیین نامه قطع بتن بپردازیم. در همین راستا دعوت می‌کنیم تا پایان این مطلب را با دقت مطالعه کنید.
سفارش و خرید: داربست مثلثی
دلایل قطع بتن در فونداسیون
معمولا در زمان اجرای فونداسیون با حجم زیاد، نیاز به اجرای عملیات بتن ریزی در چند مرحله داریم. گاهی اوقات بتن کافی در محل پروژه وجود ندارد. خراب شدن دستگاه‌ها و تجهیزات بتن ریزی حین کار، موضوعی رایج است. در برخی مواقع روز کاری به پایان می‌رسد و باید ادامه کار را به روزهای بعد موکول کرد.
حتی در مواقعی ممکن است ناحیه مد نظر برای بتن ریزی به‌صورت کامل آماده نباشد. مثلا آرماتوربندی بخشی از فونداسیون سازه اجرا نشده باشد. به‌طور کلی اگر بین عملیات بتن ریزی فونداسیون، ۳۰ دقیقه فاصله بیفتد، حالت خمیری بتن از دست می‌رود. از این موضوع تحت عنوان قطع بتن در فونداسیون یاد می‌شود.
نحوه انتخاب محل قطع بتن (براساس آیین نامه قطع بتن)
مبحث نهم مقررات ملی ساختمان با موضوع طراحی و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه اختصاص دارد. آیین نامه قطع بتن در این سند به‌طور مفصل ارائه شده است. به‌طور کلی با چهار محل قطع بتن در یک پروژه عمرانی سروکار داریم. در اینجا هر یک از این موارد را با در نظر گرفتن نکات ذکر شده در آیین نامه قطع بتن بررسی می‌کنیم.
مطلب مرتبط: محاسبه حجم بتن فونداسیون
۱. محل قطع بتن در فونداسیون
فرقی نمی‌کند که فونداسیون یک ساختمان را به‌صورت دال گسترده یکپارچه یا نواری اجرا می‌کنید. در صورتی که نیاز به قطع بتن فونداسیون نیاز پیدا کردید، باید قطع بتن را به‌صورت عمودی یا مایل (حداقل با زاویه ۴۵ درجه نسبت به افق) اجرا کنید. مهم‌ترین نکته در زمینه قطع بتن فونداسیون، انتخاب محل مناسب است. برای این منظور باید ناحیه‌ای را انتخاب کنید که کمترین نیروی برشی را تحمل می‌کند. بر اساس آنچه در آیین نامه قطع بتن ذکر شده، باید فاصله بین دو ستون در محل فونداسیون را به سه قسمت مساوی تقسیم کنید. سپس قطع بتن را در ناحیه وسط در نظر بگیرید.
برای اجرای قطع بتن، باید از رابیتس یا توری مرغی استفاده کنید. توری مرغی معمولا انتخاب مناسبی نیست؛ چراکه ابعاد چشمه‌های آن زیاد است و به‌همین دلیل نمی‌تواند مانعی در برابر بتن قبل از سفت شدن باشد. بهترین راه استفاده از دو لایه رابیتس به‌صورت عمودی است. رابیتس ابعاد چشمه کوچک‌تری دارد و به‌خوبی می‌تواند مخلوط بتن را کنترل کند.
ضمن اینکه رابیتس باعث می‌شود تا سطح محل قطع بتن فونداسیون همزمان با خشک شدن حالت مضراس یا زبر پیدا کند. رابیتس معمولا از جنس گالوانیزه طراحی می‌شود. اگر از کیفیت بالای رابیتس استفاده شده اطمینان دارید، در زمان پی گرفتن فرآیند بتن ریزی نیاز به کندن رابیتس نخواهید داشت. چرا که درگیری بتن را افزایش می‌دهد و باعث تقویت مقاومت قطع بتن می‌شود. در غیر این صورت باید حتما رابیتس را جدا کنید. برای بالا بردن مقاومت بتن در محل قطع، باید آرماتوربندی عمودی انجام دهید. برای این منظور باید از چند میلگرد استفاده کنید که بخشی از آنها در قطع بتن قبلی و بخشی دیگر درون قطع بتن جدید قرار می‌گیرند.
۲. محل قطع بتن در تیر
علاوه بر قطع بتن در فونداسیون، گاهی اوقات نیاز به قطع بتن در محل تیرها پیدا می‌کنید. تمام نکات فنی که برای قطع بتن در فونداسیون ذکر کردیم، برای تیرها نیز صدق می‌کند. به عبارت دیگر باید محل قطع بتن را حتما در یک سوم میانی طول تیر انتخاب کنید. همچنین از رابیتس به‌صورت عمودی یا مایل برای اجرای قطع استفاده کنید.
۳. محل قطع بتن در ستون
پیشنهاد می‌کنیم که بتن‌ریزی ستون‌ها را به‌صورت یکپارچه و کامل انجام دهید. به این دلیل که مانند قطع بتن در فونداسیون، امکان اجرای محل قطع به‌صورت عمودی در اجرای ستون‌ها وجود ندارد. در این حالت معمولا درز سرد بین لایه‌های بتن قدیمی و جدید ایجاد می‌شود که افت شدید مقاومت برشی بتن را به‌همراه دارد.
برای اجرای قطع بتن در ستون، نیازی به رابیتس نیست. در حالت عادی آرماتوربندی طولی درون ستون‌ها برای تقویت مقاومت ستون‌ها مناسب هستند. علاوه بر آن می‌توانید از کلید برشی نیز استفاده کنید. سپس خراش‌هایی به عمق ۵ میلی متر برای ایجاد زبر سطحی در قطع قبلی بتن اعمال می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که ساختار یکپارچه بهتری بین قطع بتن قبلی و بعدی به وجود بیاید.
مطلب مرتبط: قالب بندی فونداسیون
۴. محل قطع بتن در دیوار حائل یا برشی
امکان نیاز به قطع بتن در اجرای دیوار حائل یا برشی نیز وجود دارد. بتن ریزی دیوارهای بتنی به‌صورت لایه‌ای انجام می‌شود. بنابراین در این روش نیز نیازی به رابیتس برای محل قطع بتن نیست. همچنین باید سرعت بتن ریزی زیاد باشد تا درز سرد بین لایه‌های مختلفی ایجاد نشود. تصویر زیر نمایی از درز سرد در یک دیوار بتنی را نشان می‌دهد.
برای تقویت استحکام محل قطع بتن در دیوار حائل از یک روش کاربردی استفاده می‌شود. برای این منظور گودی‌هایی در سطح قطع بتن قبلی ایجاد می‌شود. در حین اجرای بتن ریزی جدید، گودی‌ها قبلی پر می‌شود. این موضوع باعث ایجاد ساختار یکپارچه در ستون‌ها می‌شود و مقاومت برشی آن را تقویت می‌کند.
نکات مهم درباره اجرایی محل قطع بتن
برای اجرای قطع بتن در فونداسیون، دیوار، ستون و تیر در پروژههای عمرانی باید چند نکته مهم را رعایت کنید که عبارت‌اند از:
- سطح بتن قبلی حتما باید حالت مضراس یا زبر داشته باشد.
- حتما سطح بتن قبلی را پاک کنید تا دوغاب به‌صورت کامل حذف شود.
- سطح بتن قبلی برای اجرای بتن ریزی جدید به‌صورت اشباع با سطح خشک قرار داشته باشد.
برای ایجاد حالت اشباع با سطح خشک، باید بتن آب پاشی شود تا رطوبت آن به حالت اشباع برسد. در غیر این صورت با اجرای بتن ریزی جدید، بخشی از آب توسط سطح قبلی جذب می‌شود. این موضوع باعث خشک و پوک شدن بتن جدید شده و مقاومت آن را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
کلام پایانی
در این مطلب نحوه اجرای محل قطع بتن در فونداسیون و سایر بخش‌های ساختمان‌های بتنی را بررسی کردیم. اولویت شما در اجرای پروژههای بتنی باید به حداقل رساندن محل قطع بتن در بخش‌های مختلف ساختمان باشد؛ اما در برخی از موقعیت‌ها چاره‌ای جزء بتن ریزی چند مرحله‌ای ندارید. در این شرایط باید حتما نکات فنی مندرج در آیین نامه قطع بتن را با دقت رعایت کنید. این موضوع در دستیابی به استحکام یکپارچه در بخش‌های مختلف سازه بتنی و تقویت ایمنی ساختمان بسیار موثر است.
