صفر تا صد آی بولت یا پیچ چشمی (بولت چشمی)

یکی از انواع پرکاربرد انکر بولت ها، آی بولت یا بولت چشمی نام دارد. این عضو کوچک در هر سازه ای سبب استحکام و مقاومت بالا شده و وظیفه تحمل بار وارده بر مصالح پایه و همچنین اتصال قطعات را بر عهده دارد. این نوع بولت که به دلیل شکل ظاهری خود به پیچ چشمی نیز شهرت دارد، از یک سر رزوه ای و یک حلقه تشکیل شده و نوعی اتصال دهنده مکانیکی محسوب می شود. اگر مایل هستید تا با این نوع انکر بولت مستحکم و کاربردی آشنا شده و کاربردهای آن را متوجه شوید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. در این مطلب ضمن معرفی بولت چشمی، انواع و نحوه انتخاب آن را نیز توضیح خواهیم داد.

خرید و سفارش بولت قالب بندی

آی بولت یا بولت چشمی چیست؟

آی بولت یا پیچ چشمی نوعی پیچ با یک حلقه در یک سر و رزوه در سر دیگر آن است. این نوع انکر بولت ها برای طیف گسترده ای از کاربردها مانند بلند کردن اجسام و یا اتصال قطعات و اجزای مختلف به مصالح پایه مانند بتن استفاده می شوند. 

یکی از استفاده های متداول بولت چشمی ایجاد یک بالابر است تا بتوان جرثقیل را به ماشین آلات یا تجهیزات دیگر متصل کرد و یا زنجیرها و کابل ها را محکم بست. این نوع بولت ها می توانند بارهای محوری را به خوبی تحمل کنند اما گونه ای از آن ها نباید برای بارهای خارج از محور استفاده شوند. مثل هر انکر بولت دیگری بولت چشمی نیز تنوع زیادی دارد و در کیفیت و اندازه های مختلفی تولید می شود. به همین دلیل هم تنها برخی از انواع آی بولت ها برای بارهای خارج از محور مناسب هستند. 

مطلب مرتبط انکر بولت صنعتی چیست و چه کاربردی دارد؟

مشخصات پیچ چشمی

آی بولت ها در انواع مختلفی تولید می شوند و هر کدام هم کاربردهای گوناگونی دارند. مشخصات اصلی بولت های چشمی را ابعاد و اندازه و همچنین جنس آن ها است که مشخص می کند. 

همچنین لازم به ذکر است که این بولت ها در دو استاندارد DIN 580 و DIN 444 در بازار عرضه می شوند. بنابراین در ادامه با ابعاد و اندازه و همچنین جنس آی بولت ها بیشتر آشنا می شویم:

ابعاد و اندازه بولت چشمی

برای اندازه گیری دقیق پیچ چشمی آن را مستقیماً از زیر قسمت دایره شکل یا چشم بولت اندازه می گیرند. تنوع قابل توجهی در طول انواع پیچ های چشمی وجود دارد که خود باعث دسته بندی این پیچ ها به گونه های مختلف می شود، این بازه مقداری بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیمتر است

جنس آی بولت

پیچ و مهره های چشمی در جنس و پوشش های مختلف تولید و عرضه می شود. جنس آی بولت ها عموماً استیل، فولاد ضد زنگ، تیتانیوم، آلومینیوم، برنج، برنز و برخی آلیاژهای دیگر است. استفاده از روکش های گالوانیزه و یا روی، قلع یا فسفات برای بهبود مقاومت در برابر خوردگی نیز بسیار رایج است. در ادامه با دو نوع پر طرفدار و پرکاربرد آی بولت ها از لحاظ متریال، آشنا می شویم: 

آی بولت از جنس فولاد کربن

پیچ چشمی فولاد کربنی از ترکیب آهن و کربن ساخته می شود. افزودن کربن به ساختار بولت چشمی باعث افزایش مقاومت و استحکام بولت می شود. جالب است بدانید گاهی اوقات از منگنز برای افزایش استحکام بولت چشمی نیز استفاده می شود. با این حال، بولت چشمی از جنس فولاد کربن انعطاف پذیری پایین تری نسبت به سایر بول های چشمی دارد. 

مطلب مشابه استاد بولت چیست؟

فولاد گالوانیزه

در پیچ های چشمی فلزی گالوانیزه از روی برای جلوگیری از زنگ زدگی استفاده می شود. در روش گالوانیزه گرم برای پوشش بولت چشمی، این بولت را داخل محلول روی قرار داده و از این طریق باعث جلوگیری از خراش و تماس مواد خورنده با فولاد می شوند.

کاربردهای پیچ چشمی

بیشترین کاربرد بولت چشمی در ساختمان سازی یا حمل و نقل است. این پیچ ها میان قطعات سازه و حلقه نگهدارنده خود، اتصالی با استحکام زیاد به وجود می آورند. همچنین می توان از آن ها به عنوان بالابر برای بالا کشیدن جرثقیل و ماشین آلات و یا عبور دادن سیم بکسل، زنجیر و یا تسمه نیز بهره برد. 

انواع پیچ چشمی

۴ نوع اصلی پیچ چشمی یا آی بولت وجود دارد که در طیف وسیعی از اندازه ها و متریال ها موجود است. تمام این بولت های چشمی کاربردهای مختلفی دارند، بنابراین قبل از خرید بولت چشمی باید کاربرد و نیاز خود را بسنجید. 

 پیچ چشمی گوشواره‌ای

این نوع آی بولت که به پیچ چشمی گوشواره‌ای نیز شهرت دارد، از یک رزوه پیچ به همراه یک حلقه گوشواره مانند ساخته می شود. از این نوع آی بولت برای حمل بارهایی که زاویه ۴۵ درجه دارند و یا بارهای سنگین خارج از محور استفاده می کنند. 

پیچ چشمی خودکار

حلقه این نوع آی بولت برخلاف سایر آی بولت ها کاملاً بسته است. به همین دلیل هم برای آویزان کردن اجسام یا رد کردن طناب و زنجیر و  اتصال کابل کاربرد دارد. لازم به ذکر است که این نوع بولت چشمی به هیچ وجه برای تحمل بارهای زاویه دار مناسب نیست.

بیشتر بدانید همه چیز در مورد رول بولت

پیچ چشمی حلقه‌ای

این نوع پیچ چشمی دو حلقه دارد و به همین دلیل هم به آن پیچ چشمی حلقه‌ای می گویند. یکی از حلقه ها از حلقه متصل به استوانه بولت می گذرد و به همین دلیل هم می تواند در گردش باشد. گردش حلقه دوم در حلقه اول سبب می شود تا این نوع آی بولت، از طریق کاهش نیروی خمشی، نیروهای بسیار زیاد را تحمل کند.

پیچ چشمی محافظ

پیچ چشمی همراه با محافظ نوعی آی بولت مقاوم است که کاربرد زیادی در ساختمان سازی دارد. این نوع انکر بولت را اغلب برای اتصال اجزا و قطعات مختلف به مصالح پایه مورد استفاده قرار می دهند تا ایمنی سازه افزایش پیدا کند.

نحوه انتخاب آی بولت مناسب

شاید برایتان جای سوال باشد که چگونه می توان بولت چشمی مناسب را انتخاب کرد؟ ابتدا باید توجه کنید که انتخاب یک آی بولت مناسب، تضمین کننده ایمنی و مقاومت سازه یا بالابری است که قصد نصب بولت روی آن را دارید. بنابراین پیش از هرچیزی به این نکات هنگام خرید یا انتخاب بولت چشمی توجه کنید:

• متریال و مواد تشکیل دهنده آی بولت. توجه داشته باشید که هر آب و هوایی نیاز به یک متریال خاص دارد، برای مثال اگر سازه یا پروژه شما در معرض رطوبت است بهتر است از بولت چشمی گالوانیزه و ضد زنگ استفاده کنید.
• استحکام و مقاومت بولت چشمی. یکی از مهم ترین فاکتورها هنگام انتخاب پیچ چشمی، میزان مقاومت آن و توانایی آن در تحمل و بارگذاری عمودی یا زاویه‌ای است. برای مثال پیچ چشمی خودکار برای تحمل بارهای زاویه دار مناسب نیست.
• هنگام انتخاب آی بولت به اندازه و ابعاد آن نیز باید توجه شود تا مشکلی هنگام نصب و اجرا پیش نیاید.

نکات مهم استفاده از بولت چشمی

یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه داشت، رعایت استانداردها و اصول نصب و اجرای آی بولت ها است. به معنای دیگر رعایت برخی نکات هنگام استفاده از بولت چشمی، باعث می شود تا ایمنی و مقاومت سازه یا بالابر تضمین شود. در ادامه به برخی از این نکات مهم خواهیم پرداخت:

• برای جلوگیری از خم شدن بولت چشمی، آن را در جهت تسمه‌ها حرکت دهید. 
• نقطه قلاب را در بولت قرار نداده و از غل و زنجیر استفاده کنید.
• هنگام اتصال آی بولت، توجه کنید که مهره به خوبی گشتاور شود. 
• برای سفت کردن پیچ های بولت چشمی از ابزار مناسب و مخصوص استفاده کنید تا بولت دوام بیشتری داشته باشد.
• تسمه را از یک جفت آی بولت عبور ندهید. با این کار زاویه بالابر کم شده و به بولت فشار بیشتری وارد می شود.
• برای بارگذاری های عمودی حتماً از آی بولت ساده استفاده کنید.

نحوه نصب بولت چشمی

اولین گام برای استفاده صحیح از آی بولت، آگاهی از نحوه نصب آن است. بنابراین مراحل نصب بولت چشمی در بتن را بررسی خواهیم کرد:

• محل قرارگیری آی بولت در بتن را سوراخ کنید.
• اطمینان حاصل کنید که پیچ چشمی به خوبی و محکم در سوراخ قرار می گیرد. شما باید سوراخی به عمق طول بولت چشمی دریل کنید. به خاطر داشته باشید که برای بررسی و کنترل عمق سوراخ، به صورت منظم آن را چک کنید.
• هنگامی که به عمق مورد نظر رسیدید، مته را برداشته و بولت چشمی را داخل سوراخ قرار دهید. از یک چکش مخصوص برای ضربه زدن به رزوه در جای خود استفاده کنید تا زمانی که با سطح بتنی همسطح شود.
• در آخرین مرحله از اجرای بولت چشمی، پیچ چشمی را به رزوه پیچ کنید.

در آخر

آی بولت یا بولت چشمی یکی از انواع انکر بولت هایی است که برای تحمل بار و اتصال قطعات به یکدیگر طراحی شده است. این نوع بولت انواع مختلفی داشته و هریک کاربردهای مختلفی در ایجاد و نصب بالابر و یا اتصال اجزای یک سازه در پروژه ای ساختمانی دارند. در این مطلب به سراغ معرفی پیچ چشمی و انواع آن رفته و نحوه نصب آن روی بتن را بررسی کردیم. اگر شما نیز تجربه ای در این زمینه دارید می توانید آن را با ما و سایر مخاطبان این صفحه به اشتراک بگذارید.