قالب بندی تیر بتنی + اجزا و روش اجرا
تیر و دال از اجزای اصلی و مهمی هستند که نیروهای قائم را به ستون منتقل می کنند. بنابراین اجرای درست قالب بندی تیر، تاثیر زیادی در پایداری سازه دارد. در این مقاله در مورد اصول اجرای قالب بندی تیر بتنی توضیح داده شده است.
سمیه سعادتیان برای احداث یک سازه بتنی باید بتن تازه در قالب هایی ریخته شود و پس از پرکردن تمام حجم قالب ها و سفت‌شدن آنها به شکل لازم درآید؛ بنابراین از مهم‌ترین گام ها در ساخت یک ساختمان نحوه قالب بندی بتن ساختار اصلی ساختمان از جمله تیرهای ساختمان میباشد.
تیر ساختمانی یکی از اجزای ساختمان است که به‌صورت افقی و شیب‌دار در سازه قرار گرفته و بارهایی که به‌صورت قائم بر ستون قرار می‌گیرند، منتقل می‌کنند. قالب بندی تیر در ساخت ساختمان های بتنی یکی از مراحل بسیار مهم و با اهمیت است که بر استحکام و مقاومت ساختمان تأثیرگذار است. از اینرو مهندسین ساختمان در اجرای سازه های بتنی باید به طور کامل با قالب بندی تیر بتنی آشنا بوده تا بتوانند به درستی آن را پیاده‌سازی و اجرا کنند.
در صورت مشکلاتی از جمله مشکل در مهاربندی سکوها و پایه های اطمینان، عدم تنظیم تراز بتن‌ریزی و وجود قسمتهای خالی در بتن و یا تکیه‌گاه نامناسب و خوب نبستن قالب ها و لغزش آن ها می تواند بر پایداری تیر و در نتیجه بر ساختار سازه ها تأثیرگذار باشد؛ بنابراین در صورت عدم دانش کافی و اجرای نامناسب ممکن است پایداری تیرها از بین برود و خسارت جبران‌ناپذیری را به سازه تحمیل کند.
باتوجه‌به اهمیت قالب بندی ستون بتنی در ادامه بر آنیم به بررسی قالب بندی تیر ساختمان و نکات آن، قالب‌های تیر و دال و اصول آن و متره قالب بندی تیر بتنی پرداخته شود.
مطلب مرتبط : قالب بندی ستون بتنی
قالب بندی تیر بتنی
معمولاً قالب بندی تیر بتنی از دو قطعه تشکیل می‌شوند. یک قطعه در کف که اصطلاحاً به آن کف پوتر می‌نامند و به قطعات جانبی آن آویز می‌گویند. معمولاً ابتدا قالب کف پوتر به روی داربست قرار گرفته و سپس آویزها به روی کف پوتر متصل می‌شوند.
برای پایداری داخلی و خارجی تیرها از پشت‌بندهای خاصی استفاده می‌شود که اصطلاحاً به آن دستک تیر می‌گویند. طول دقیق قطعات کف پوتر و آویز قالب تیرها به روش قالب بندی بستگی دارد. همچنین در قسمت آویز و کف پوتر استفاده از فیلرهای مدولار الزامی است؛ زیرا خطای مونتاژ را سرشکن می‌کند و باز کردن قالب‌ها پس از بتن‌ریزی را تسهیل می‌بخشد.
نکات قالب بندی تیر بتنی
نکته مهمی که در اجرای قالب بندی تیر بایستی در نظر گرفته شود این است که سازه‌ها انواع مختلفی دارند و طبق هر نوع سازه باید از نوع قالب خاصی نیز استفاده شود. در کل روند ایجاد قالب‌های تیر بتنی مراحل یکسانی دارند.
در ادامه به نکات اصلی موجود در این قالب بندی تیر بتنی می‌پردازیم:
- مقاومت شمع‌ها و کنترل فاصله بین آنها
- تعیین کیفیت و استحکام قالب بندی تیر
- توجه به محاسبات مهندسی دقیق در تعداد تیر
- تنظیم دقیق ابعاد تیر
- شاقول بودن تیر
- نوع قالب و دفعات استفاده از قالب
- روش قالب بندی و مطمئن بودن از تراز قالب‌ها
- روغن‌کاری قالب
- رعایت کاور آرماتورها در تیر
- کیفیت اجزای قالب بندی تیر
- درزگیری قالب‌ها و جلوگیری از نشت شیره بتن
مطلب مرتبط : قالب بندی دیوار بتنی
قالب بندی تیر و دال
قالب بتن دال را می توان به کمک سیستم قالب بندی تیر و دال ایجاد کرد. در این روش بین دو ستون یا دیوار توسط قالب بتن می‌توان دال ایجاد کرد. در این روش از یک قطعه پایینی و دو پانل قالب به‌صورت دیواره استفاده و برای حفظ مقاومت از فشار بتن از پشت‌بندهای متفاوتی استفاده می‌شود. این نوع از قالب بندی تیر دارای انواع مختلف از قبیل، قالب‌های سنتی، قالب‌های پانلی، قالب‌های یکپارچه، قالب‌های میزی و قالب‌های تونلی هستند.
قالب‌های سنتی قالب‌های چوبی هستند که بر روی شمع‌ها متکی هستند و به دلیل طولانی‌بودن ساخت این قالب‌ها و عمر کم از آنها کم‌تر استفاده می‌شود. از قالب‌های پانلی دارای رویه‌های چندلایه با کلاف و پشت‌بندها چوبی یا فلزی و یا آلومینیومی هستند. قالب‌های تونلی نیز از مدرن‌ترین قالب‌های دال هستند. در این سیستم قالب بندی قالب دیوار و سقف به‌صورت یکپارچه انجام می‌شود. سریع‌ترین قالب بندی سقف، قالب‌های میزی هستند. در این قالب بندی رویه، پشت‌بند، تیرک و پایه یکپارچه بوده و به طور یکپارچه حمل‌ونقل و نصب می‌شود.
اصول قالب بندی تیر و دال
به‌منظور اجرای قالب بندی تیر و دال بتنی از قالب بتن مدولار استفاده می‌شود که در کنج‌های بیرونی و نبشی صفر استفاده می‌شود و برای اتصال قالب‌ها از پین و گوه و کلمپس استفاده می‌شود. همچنین برای نگهداری تیر از جک‌های سقفی صلیبی و یا داربست استفاده می‌شود.
در مجموع هرچند قالب بندی تیربتنی بیشتر شبیه به یکدیگر هستند؛ اما باتوجه‌به نوع دال که به‌صورت تیرچه، دال یک‌طرفه، دال دوطرفه، دال رافی، پس تهیه و پیش‌ساخته باشد قالب بندی دال متفاوت خواهد بود.
زمانی که ارتفاع دال بتنی نسبت به زمین بلندتر باشد برای فراهم‌کردن شرایط مناسب برای قالب بندی دال از داربست استفاده خواهد شد. صفحه رویه، پشت‌بند اول، پشت‌بند دوم یا تیرک و شمع اجزایی هستند که در قالب بندی تیر و دال به کار می‌روند.
اجزای قالب تیر و دال را می‌توان به شرح زیر نام برد:
- صفحه رویه (جدار قالب): معمولاً از صفحه‌های چندلایه و از پانل‌های فلزی ساخته می‌شوند.
- پشت‌بند: این قسمت باعث افزایش سختی صفحه رویه می‌شود و صفحه رویه بر آن متکی است.
- تیرک: پشت‌بندها و صفحات رویه هر دو بر این تیرک‌ها متکی هستند.
- شمع: این قسمت وظیفه انتقال بار کل مجموعه را به زمین دارد.
مطلب مرتبط : قالب بندی دیوار یک طرفه
متره قالب بندی تیر بتنی
پیش از ساخت و اجرای تمامی انواع قالب های بتنی ساختمان باید نقشه ها، مشخصات فنی و در صورت لزوم تمامی محاسبات آنها را تهیه کرد و پس از تهیه نقشه راه، انجام این کار کاملاً حرفه ای را باید به متخصصان ماهر سپرد. به همین دلیل قبل از اجرا، متره قالب بندی تیر بتنی انجام می‌شود و تعداد و ابعاد قالب‌ها بر روی نقشه مشخص می‌شود. باتوجه‌به اینکه در قالب بندی تیرها از قالب‌های فلزی و چوبی استفاده می‌شود و باتوجه‌به افزایش قیمت قالب‌های تیر بتنی در کشور می‌بایست محاسبات بسیار دقیق انجام شود تا از ضرر احتمالی جلوگیری شود.
همچنین در محاسبات قالب بندی تیر بتنی باید عواملی از قبیل تعداد صفحه رویه، تعداد پشت‌بند اول، تعداد پشت‌بند دوم و یا تعداد تیرک و تعداد شمع محاسبه شوند؛ زیرا عواملی که بیان شد اجزایی هستند که در اجرای قالب بندی تیر و دال به کار می‌روند.
در پایان باید به این موضوع اشاره کرد که نحوه محاسبه قالب بندی بتن امری کاملاً تخصصی بوده است و تأثیر بسیار زیادی در ساخت ساختمان و همچنین هزینه‌های آن دارد. به همین دلیل حتماً باید توسط یک مهندس باتجربه انجام شود.
چرا قالب بندی تیر بتنی صورت می‌گیرد؟
از اهداف مهم ایجاد قالب بندی، می‌توان به شکل‌دهی و فرم دهی به بتن اشاره کرد. در واقع هدف از این فرم دهی، ایجادکردن حجم و ابعاد مشخص به بتن است. یکی دیگر از اهداف ایجاد قالب بندی تیر، تحمل‌کردن فشارهای محیطی وارد بر بتن است. از دیگر اهداف می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- نیاز قالب بندی تیر بتنی برای جلوگیری از کاهش رطوبت بتن
- جلوگیری از جابه‌جاشدن میلگردها و تغییر محل
- برای ایجاد یک عایق‌بندی مناسب در محل
- جلوگیری از نشت شیره بتن
جمع بندی
در این مقاله در مورد قالب بندی تیر دال، تجهیزات مورد نیاز، اصول و نکات اجرایی و متره و برآورد قالب بندی تیر توضیحاتی کاملی داده شد. همانطور که بیان شد، اجرای صحیح تیر اهمیت بالایی در پایداری سازه دارد و قالب بندی باید با توجه به نکات ارائه شده و با استفاده از تجهیزات استاندارد اجرا شود.
به منظور تهیه قالب ها و اتصالات قالب بندی تیر با شماره های درج شده در سایت با کارشناسان ما در ارتباط باشید. ما در عمران مارکت تمام تجهیزات مورد نیاز شما را با قیمت اقتصادی و رقابتی و کیفیت مناسب فراهم کرده ایم.
