استفاده انواع بتن در معماری

بتن یکی از پرکاربردترین و در عین حال قدیمی‌ترین مصالحی است که در پروژه‌های عمرانی گوناگون به‌خصوصی ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. استحکام بالا و دسترسی آسان و در عین حال قیمت مقرون‌به‌صرفه در مقایسه با بسیاری دیگر از مصالح ساختمانی، بتن را به‌گزینه‌ای جذاب برای ساختمان‌سازی تبدیل کرده است. جالب است بدانید که مهندسان معماری نیز از ظرفیت بتن برای طراحی نمای پروژه‌های مختلف استفاده می‌کنند. نتایج حاصل از استفاده بتن در پروژه‌های ساخت‌وساز نیز فوق‌العاده است. در این مقاله قصد داریم به بررسی کاربرد انواع بتن در معماری بپردازیم. دعوت می‌کنیم تا پایان با ما همراه باشید.

سفارش و خرید: جک سقفی

انواع بتن مورد استفاده در معماری کدام است؟

انواع بتن در معماری برای طراحی نمای ظاهری ساختمان‌ها با اهداف زیبایی شناسی استفاده می‌شوند. معمولا با اضافه کردن مواد اولیه جدید به ترکیبات بتن، سعی می‌شود تا علاوه بر خواص مکانیکی، ویژگی‌های ظاهری محصول نهایی نیز بهبود پیدا کند. در همین راستا از جمله پرکاربرد‌ترین انواع بتن مورد استفاده از سوی معماران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بتن‌های پیش ساخته

بتن پیش ساخته به نوع خاصی از بتن‌ها گفته می‌شود که در محیط‌های کارگاهی با قالب‌های مشخصی تولید می‌شوند. سپس به صورت آماده برای نصب در پروژه‌های عمرانی منتقل می‌شوند. بتن‌های پیش ساخته را با ویژگی‌های مختلف و همچنین مواد اولیه گوناگون آماده می‌کنند. وقتی به کاربرد انواع بتن در معماری نگاه می‌کنیم، بتن پیش ساخته نیز به عنوان یک گزینه به چشم می‌خورد.

سفارش و خرید: رزوه جک سقفی

بتن‌های پیش ساخته مطلوب کاربردهای معماری، سبک وزن هستند و در عین حال به‌راحتی می‌توان آن‌ها را رنگ‌آمیزی کرد. از آن گذشته در برابر سایش و خوردگی نیز مقاومت بالایی دارند. معماران از این بتن‌ها در اجرای نمای ظاهری پروژه‌ها استفاده می‌کنند. به این صورت که طرح‌های زیبا و هنرمندانه‌ای را با استفاده از قالب‌های ویژه برای تولید بتن پیش ساخته به‌کار می‌گیرند. به این ترتیب نماهای شگفت‌انگیزی را خلق می‌کنند.

بتن سفید

احتمالا شما هم ساختمان‌هایی را دیده‌اید که از بتن سفید در اجرای نمای آن‌ها استفاده شده است. این یکی از رایج‌ترین کاربردهای انواع بتن در معماری است. رنگ ظاهری سفید این بتن‌ها در مقایسه با رنگ طوسی بتن‌های معمولی خیلی زیباتر است. معمولای برای تولید بتن سفید از سنگ‌دانه‌های سفید رنگ استفاده می‌شود. به علاوه اینکه سیمان مورد استفاده از در تولید این محصول نیز از انوع پرتلند سفید است. به این ترتیب خیلی راحت می‌توان بتن سفید را برای اجرای نمای ساختمان‌های مختلف استفاده کرد. 

بتن هوشمند

یکی از کاربردی‌ترین انواع بتن در معماری، بتن هوشمند است. در حالت عادی برای مسلح کردن بتن از تعبیه میلگرد درون آن استفاده می‌شود. این در حالی است که برای تقویت بتن هوشمند، به جای میلگرد از الیاف پلیمری استفاده می‌شود. مدل‌های مختلفی از بتن‌های هوشمند تولید شده‌اند که هر یک خصوصیات و کاربرد خاصی دارند.

در بین آن‌ها، بتن هوشمند خود تمیز شونده، بیشترین کاربرد را در معماری دارد. این بتن به دلیل برخوردار از ساختار فتوکاتالیستی، توانایی از بین بردن آلودگی و گرد و غبار را دارد. به همین دلیل با خاطری آسوده می‌توان از آن در طراحی نمای ظاهری ساختمان‌ها استفاده کرد. بدون اینکه نگران کثیف شدن نمای سازه در طولانی مدت باشید.

مطلب مرتبط: طرح اختلاط بتن سبک چیست و چگونه اجرا می‌شود؟

بتن سازه‌ای نیمه شفاف

یکی از محبوب‌ترین و در عین حال زیباترین کاربرد‌های انواع بتن در معماری، بدون تردید مربوط به بتن سازه‌ای نیمه شفاف است. در تولید این نوع بتن از الیاف رشته‌ای شیشه استفاده می‌شود. به همین دلیل محصول نهایی علاوه بر خواص بتن ازیک ویژگی منحصربه‌فرد یعنی قابلیت انتقال نور برخوردار می‌شود. معمولا بتن نیمه شفاف به‌صورت پانل‌های پیش ساخته برای اجرای دیوارهای ساختمان‌ها به‌کار می‌رود. زیبایی ظاهری بتن نیمه شفاف در شب هنگام فوق‌العاده شگفت‌انگیز است. به علاوه اینکه در طول شبانه‌روز با عبور نور به داخل ساختمان، شرایط را برای صرفه‌جویی در مصرف برق هموار می‌کند.

تکنیک‌های زیباسازی بتن

تا اینجا با انواع بتن در معماری آشنا شدیم. روش‌ها و ترفندهای مختلفی نیز وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان طرح‌های زیبایی از بتن ایجاد کرد. بنابراین همه چیز در ترکیب مواد اولیه مورد استفاده در تولید بتن محدود نمی‌شود. بلکه ایده‌های معماری نیز برای زیباسازی بتن موثر هستند. در اینجا تعدادی از مهم‌ترین ایده‌های کاربردی برای طراحی بتن به زیباترین شکل ممکن را بررسی می‌کنیم.

حکاکی روی بتن

پس از بتن‌ریزی و سفت شدن بتن در قالب، می‌توانید از حکاکی برای ایجاد طرح‌هایی با الگوهای زیبا روی سطح آن استفاده کنید. مثلا می‌توانید با استفاده از ابزار حکاکی ظاهری آجری به دیوار بتنی بدهید یا هر عنصر خلاقانه دیگری را روی سطح بتن کنده‌کاری کنید. معمولا طرح‌ها و نقشه‌هایی از قبل برای اجرا روی سطح بتن آماده می‌شوند و سپس با استفاده از ابزار حکاکی، طرح‌ها روی بتن پیاده می‌گردند.

عمق حکاکی روی بتن تاثیر بسزایی در زیبایی کار دارد. به علاوه اینکه حتما باید از ابزارهای لازم برای جمع‌آوری گرد و غبار از روی سطح بتن پس از کنده‌کار استفاده کنید. تیغه الماس، ساینده، سندبلاست، شات بلاست، قلم و … از جمله مهم‌ترین ابزارهای حکاکی روی بتن هستند. خلاقیت حرف اول را در دستیابی به نتیجه مناسب با حکاکی روی بتن می‌زند. خیلی از مواقع در ساختمان‌های تجاری، صنعتی و اداری، لوگوی مجموعه‌ها با استفاده از حکاکی روی بتن اجرا می‌شود.

مطلب مرتبط: بتن سبک هوادار؛ هر آنچه باید بدانید

رنگ‌آمیزی بتن

در کنار حکاکی، رنگ‌آمیزی به عنوان یکی از ساده‌ترین و در عین حال کاربردی‌ترین ترفندهای زیباسازی انواع بتن در معماری به حساب می‌آید. هزینه رنگ‌آمیزی نیز چندان زیاد نیست و در عین حال نتیجه شگفت‌انگیزی را در پی دارد. برای رنگ‌آمیزی معمولا ابتدا باید سطح بتن از هرگونه ماد مزاحم مانند گرد و غبار پاک شود. سپس باید با استفاده از آب و صابون سطح بتن را تمیز کرد. ترمیم شکاف‌ها و برجستگی‌های روی سطح بتن نیز قبل از رنگ زدن ضروری است.

معمولا باید ابتدا سطح بتن را با یک لایه بتونه بپوشانید. سپس برای چسبندگی رنگ به سطح لازم است که از پرایمر استفاده کنید. سپس باید در یک یا چند مرحله رنگ مد نظر را با استفاده از غلتک روی سطح بتن اعمال کنید. پیشنهاد می‌کنیم که حتما در روزهای آفتابی برای رنگ‌آمیزی بتن در هوای آزاد اقدام کنید. چرا که لازم است حتما چند روز برای خشک شدن رنگ روی بتن صبر کنید.

در انتخاب رنگ برای بتن حتما به‌سراغ گزینه‌هایی بروید که برای پوشش‌دهی بتن فرموله شده‌اند. معمولا رنگ‌های بتن در مقایسه با رنگ‌های معمولی تا حدی ضخیم‌تر هستند و در برابر تغییرات دما مقاومت زیادی از خود نشان می‌دهند.

صیقل دادن بتن

همان طور که می‌دانید سطح بتن کاملا زیر است و برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های زیادی روی آن مشاهده می‌شود. صیقلی کردن انواع بتن در معماری به‌عنوان یک تکنیک زیباسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا عملیات صیقلی کردن بتن در حین اجرا یا پس از پایان آن انجام می‌شود.

هنگام تولید بتن با اضافه کردن میکروسیلیس، افزودنی‌های روان‌کننده و سنگدانه‌های با شکل مناسب، محصول نهایی حالت صیقلی پیدا می‌کند. پس از بتن‌ریزی نیز با استفاده از ساب، سطح بتن را صیقلی می‌کنند. حتی می‌توان با اضافه کردن ملات نیز تا حدی مشکل پستی و بلندی‌های موجود در سطح بتن را برطرف کرد.

استنسیل کردن سطوح بتنی

علاوه بر حکاکی می‌توان از یک روش دیگر برای ایجاد طرح‌های زیبا روی انواع بتن در معماری استفاده کرد. مثلا فرض کنید که قصد ایجاد نمای آجری روی سطح بتن را دارید. برای این منظور یک کاغذ خاص با نام استنسیل روی سطح بتن نصب می‌شود. این کاغذ به‌صورت آجری شبکه‌بندی شده است و با استفاده از حرکت غلتک روی سطح بتن قرار می‌گیرد. هرچه غلتک در دفعات بیشتری روی کاغذ قرار بگیرد، کاغذ استنسیل با عمق بیشتری درون بتن فرو می‌رود.

در ادامه نوعی پودر رنگی روی سطح بتن پاشیده می‌شود. باید صبر کنید تا مقاومت بتن به حد ایده‌آل برسد و بتواند وزن اعمال شده را تحمل کند. سپس کاغذ استنسیل از روی سطح بتن جمع‌آوری می‌شود و به این ترتیب طرح نهایی آجری روی سطح آن اعمال می‌گردد. این روش در مقایسه با حکاکی ساده‌تر است و در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود.

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی کاربرد انواع بتن در معماری پرداختیم. برخلاف تصور اولیه که بتن در اجرای نماهای زیبا گزینه مناسبی نیست، مشاهده کردید که این مصالح می‌تواند نتایج فوق‌العاده‌ای را به همراه داشته باشد. علاوه بر مواردی که در این مقاله ذکر کردیم، بتن‌های دیگری را نیز می‌شناسید که در کاربردهای معماری مورد استفاده قرار گیرند؟ به نظر شما چه تکنیک‌های دیگری برای زیباسازی بتن قابل استفاده هستند؟ نظرات، تجربیات و ایده‌های خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.