قالب بندی فلزی بتن + اجرا، مزایا و معایب
برای پی‌سازی ساختمان از قالب بندی‌های مختلفی استفاده می‌شود که یکی از آنها قالب بندی فلزی است. این نوع از قالب بندی بتن در مقایسه با قالب بندی‌های آجری و …
سمیه سعادتیان برای پی‌سازی ساختمان از قالب بندی‌های مختلفی استفاده می‌شود که یکی از آنها قالب بندی فلزی است. این نوع از قالب بندی بتن در مقایسه با قالب بندی‌های آجری و چوبی بسیار مقاوم‌تر بوده و استحکام بیشتری دارد؛ ازاین‌رو بیشتر فعالان و متخصصین ساختمان‌سازی، قالب بندی فلزی را توصیه می‌کنند.
امروزه برای پی‌ریزی ساختمان‌ها بیشتر از قالب بندی فلزی استفاده می‌شود. رواج زیاد این نوع از قالب بندی به سبب ایمنی بالای آن بوده و همچنین به سبب سهولت در حمل آن و استفاده آسان در هر سیستمی، محبوبیت زیادی بین انبوه‌سازان دارد. مزایای قالب بندی فلزی بسیار زیاد است که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
قیمت قالب بندی فلزی در پروژه‌هایی با تنوع ابعاد و سطوح کم که حجم کاری بالا دارند، متفاوت است. قالب بندی معرفی شده قیمت اولیه بالایی دارد؛ اما در مقابل طول عمر زیادی داشته و از این لحاظ به‌صرفه خواهد بود. البته همان‌طور که مطلع هستید فلزات تحت‌تأثیر اثرات آب‌وهوایی قرار می‌گیرند؛ بنابراین برای جلوگیری و کاهش اثرات آب‌وهوا بر این قالب بندی، لازم است آن را عایق‌بندی نمود.
مطلب مرتبط : قالب بتن فلزی
مزایای قالب بندی فلزی
مهندسین و انبوه‌سازان در پروژه‌های خود به میزان چشمگیری استفاده از قالب بندی فلزی را افزایش داده‌اند. افزایش روزافزون به‌کارگیری این نوع از قالب بندی ما را متوجه اهمیت و کارآمدی آن می‌سازد. سایز و ابعاد قالب‌های فلزی کوچک است؛ اما در مقابل فشارهای ناشی از بتن، مقاومت بسیار بالا و استحکامی فوق‌العاده‌ای دارند. برخلاف سایر قالب بندی‌ها که در اثر فشارهای واردآمده به آنها، تغییر شکل می‌دهند، قالب بندی فلزی قادر به حفظ شکل خود در برابر فشارهایی است که به آن وارد می‌شود. قالب بندی‌های فلزی باتوجه‌به نحوه‌ای که مهندسی شده‌اند، دقت کاری در آنها بسیار بالاتر خواهد رفت. ویژگی‌ها و مزایای قالب بندی بسیار زیاد است.
یکی از مهم‌ترین مزایای این نوع قالب بندی، مقاومت بیشتر آن در مقایسه با سایر قالب بندی‌های دیگر است. این مزیت امکان استفاده چندباره و دفعات بیشتر را فراهم می‌آورد. سرعت انجام بتن‌ریزی و کار با بهره‌گیری از قالب فلزی افزایش‌یافته که در نتیجه آن با صرف زمان کمتر، کار بیشتری انجام خواهد شد.
برتری دیگر قالب بندی فلزی بر قالب بندی چوبی و پلاستیکی، مقاومت آن در برابر آتش‌سوزی است. از دیگر مزیت‌های قالب بندی، امکان تغییر ظرفیت قالب فلزی بتن است که به میزان قابل‌توجهی باعث افزایش کارایی خواهد شد. علاوه بر افزایش بهره‌وری و قابلیت استفاده مجدد، می‌توان به مزیت‌های دیگری مانند سهولت در اتصال و سرعت بالای اجرا اشاره کرد.
در نتیجه مزایای کلی قالب بندی را می‌توان در این موارد شرح داد:
⦁ مقاومت بسیار بالا و مورداستفاده برای تعداد دفعات بیشتر (۲۰۰۰ بار می‌توان ساختمان‌سازی از این نوع قالب بندی استفاده نمود)
⦁ افزایش سرعت عمل
⦁ سبک‌وزن بودن قالب بندی فلزی
⦁ صرفه‌جویی در هزینه
⦁ مقاوم در برابر آتش‌سوزی
⦁ قابل هماهنگ با انواع ساخت‌وساز از قبیل: پروژه‌های بتنی، ساختمان‌های بلند، پروژه‌های غیرمسکونی، نیروگاه‌ها، سازه‌های عمومی و حتی در تونل‌ها استفاده کرد.
معایب قالب بندی فلزی
هر نوع قالب بندی در مقابل مزیت‌هایی که دارد، دارای معایبی نیز است. قالب بندی فلزی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. معایب این قالب بندی بسیار اندک و ناچیز هستند. اولین عیب قالب بندی عدم ایجاد عایق حرارتی است به عبارتی دیگر قالب بندی فلزی قادر به ایجاد عایق حرارت نیست؛ بنابراین تبادل گرمای آن بسیار بالا خواهد بود. همچنین قیمت و بهای اولیه آن زیاد بوده و این امر نیز یکی دیگر از معایب قالب بندی به شمار می‌آید. اگر از مزایای و معایب قالب بندی، معدل بگیریم به سبب برخورداری از مزیت‌های زیاد این قالب بندی معدلی بالا کسب کرده و برترین رتبه را از آن خود خواهد کرد.
از معایب قالب بندی فلزی را می‌توان این‌گونه نام برد:
⦁ عایق حرارت نیستند در نتیجه تبادل گرمایی بسیار بالایی دارند.
⦁ این نوع قالب بندی‌ها دارای وزن بیشتری نسبت به بقیه متریال‌ها هستند.
⦁ دارای هزینه اولیه بالایی هستند.
مطلب مرتبط : قالب بندی پلاستیکی یا پلیمری چیست؟
انواع قالب بندی فلزی
بر اساس استفاده‌ای که از قالب بندی فلزی در پروژه‌ها می‌شود، انواع مختلفی از قالب فلزی در پروژه‌های مختلف به کار برده می‌شود. زیرا هرکدام از انواع قالب بندی فلزی ویژگی‌های منحصربه‌فرد و ویژه خود را دارند. نوع پروژه باید با ویژگی‌های آن نوع از قالب بندی فلزی که در آن استفاده می‌شود، مطابقت داشته باشد. قالب بندی بر سه نوع تقسیم می‌شوند.
۱- قالب بندی ثابت:
قالب فلزی بتن ثابت می‌تواند با بتن خیس شده و سایر مواد پر شود. قالب بندی ثابت وظیفه نگه‌داشتن انواع میلگردها را برعهده دارد.
۲- قالب بندی رونده:
قالب رونده که به آن قالب بالارونده نیز گفته می‌شود. این دسته از قالب‌های فلزی بعد از بتن‌ریزی با ایجاد فاصله از سطح بتن دور می‌شود. سپس با فشار جک یا با بهره‌گیری از کارگر و جرثقیل به‌صورت خزنده مانندی، جابه‌جا خواهد شد. از قالب بندی فلزی رونده برای اجرای دیواره‌های بلند و بزرگ مورداستفاده قرار می‌گیرند.
۳- قالب بندی لغزان:
یکی دیگر از دسته‌های قالب فلزی، قالب لغزنده است. قالب لغزنده روشی مؤثر برای به اجرا درآوردن سازه‌های بتنی با ارتفاع زیاد است که مقطع بوده و ضخامت دایره‌ای متغیر دارند. از انواع قالب لغزنده می‌توان به قالب لغزنده افقی و قالب لغزنده عمودی اشاره کرد.
مراحل اجرای قالب بندی فلزی
یکی از مهم‌ترین نکات در انجام پروژه‌های ساختمانی رعایت دقیق و منظم مراحل اجرای قالب بندی فلزی است. برای آگاهی بیشتر شما مراحل اجرای قالب بندی فلزی را در ادامه به ترتیب معرفی کرده‌ایم:
- قالب‌ها را بررسی کرده و مطمئن شوید که هیچ‌گونه انحنا و تاب‌خوردگی نداشته باشند.
- سپس باید سطح داخلی قالب‌ها را کامل چرب کرد.
- برای آن که پای قالب‌های دیواره تثبیت شوند از پاشنه بتنی استفاده کنید. همچنین می‌توانید از صفحه‌هایی که به شالوده پیچ شده‌اند، بهره بگیرید.
- بعد از انجام این مراحل باید با استفاده از نبشی پانچ شده اتصال گوشه‌های قالب را برقرار کنید. البته از قالب‌های گوشه پخ‌دار نیز می‌توان در این موارد بهره برد.
- از بولت یا تسمه تنگ برای مهار فشار جانبی بتن و ثابت‌کردن فاصله قالب‌ها استفاده کنید. طول مفید بولت، تعیین‌کننده اندازه ضخامت دیوار است و معمولاً در داخل بتن باقی خواهند ماند. جهت آب‌بندی بولت ها از ورق گرد یا مربعی که از جنس فلز است در وسط آنها بهره برده می‌شود. چنانچه قصد بیرون‌کشیدن بولت ها را دارید، می‌توانید با عبوردادن یک غلاف فلزی یا پلاستیکی از آنها بعد از اتمام بتن‌ریزی بولت ها را از بتن بیرون آورد. برای انسداد سوراخ‌هایی که در سطوح قالب‌ها وجود دارند از میان بولت ها استفاده می شود، در صورتی که از میان بولت پلاستیکی استفاده شود، در نهایت باید برای آب بند کردن از استاپرها استفاده کرد.
- همچنین بعد از اتصال قالب ها، برای استحکام بیشتر قالب باید قالب ها با ساتفاده از لوله و سولجر پشت بندی شوند.
مطلب مرتبط : انواع قالب بندی چوبی + کاربردها، مزایا و معایب
تجهیزات و اجزای قالب بندی فلزی
برای قالب بندی فلزی از اجزا و تجهیزات مختلفی جهت قالب بندی بتنی استفاده می‌شود. اجزا و تجهیزات قالب فلزی که در پروژه‌های مختلف استفاده می‌شوند با هم متفاوت هستند. قالب مدولار که نوع استاندار قالب فلزی است از دو مدل خم یا تسمه‌ای یکی را بر اساس سطح مقطع بتن‌ریزی و ارتفاع بتن از سایزهای دیگر قالب بتن به کار می‌گیرد. لوله‌ها و داربست‌هایی که برای پشت‌بند قالب استفاده می‌شوند در سایز ۲.۵ هستند. البته برای ایجاد استحکام بیشتر از دو لوله با عرض بیشتر به پهنای عرض دیوار استفاده می‌شود. بعد از قراردادن آنها از مهره بلت خروسکی و واشر کاس برای محکم کردن آنها روی دیوار استفاده می‌کنند. در پایان این مرحله سولجرهای عمودی را که سایز آنها از یک متر بیشتر است به‌منظور استحکام بیشتر به کار می‌گیرند. سولجرها به وسیله بوات عصایی روی دیوار مهار شده و در نهایت با به‌کارگیری گیره سولجرها به قالب متصل خواهند.
نکات قالب‌برداری فلزی
قالب‌برداری فلزی زمانی انجام می‌گیرد که از عدم نیاز به آن مطمئن شد به این معنی که تا زمانی که بتن کامل محکم نشده باشد، امکان قالب‌برداری وجود نخواهد داشت و این امر به عواملی از قبلی خرابی بتن، مراقبت از بتن، مقاومت سازهای بتن و خیز آن و همچنین مسائل دیگری مربوط به پرداخت و استفاده مجدد از آن، بستگی دارد. برای قالب‌برداری بتن آئین‌نامه‌ای تحت عنوان ACI وجود دارد که بر طبق آن اقدام به برداشتن قالب بندی فلزی نمود که مقاومت نمونه استوانه‌ای که تعبیه شده از مقادیری که در ادامه بیان شده، کمتر باشد:
- مقاومت فشاری در سطوح شیب‌دار و دیواره‌های جانبی از ۳۵ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع کمتر باشد. یعنی بتن از قالب‌ها به‌عنوان یک تکیه‌گاه استفاده نمی‌کند و تحت‌تأثیر تنش‌های خمش و کششی قرار نخواهد گرفت در نتیجه با قالب‌برداری فلزی به‌موجب فعالیت‌های ساختمانی به بتن آسیبی نخواهد رسید.
- مقاومت فشاری سطح‌های قائم مقطع و بخش پایینی سطح‌های شیب‌دار از ۵۲.۵ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع کمتر باشد. منظور مقاومت سطح‌هایی است که از قالب به‌عنوان تکیه‌گاه استفاده نموده‌اند و در معرض بار مرده قرار دارند.
- مقاومت فشاری سطوحی مانند سدها و دیوارهای جانبی که در معرض بار مرده و بار زنده قرار گرفته‌اند از ۱۰۵ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع کمتر باشد.
- بخش‌ها و سطوحی که بار قائم از جانب آنها به قالب واردآمده است همانند گذرگاه‌ها و سکوها باید مقاومت فشاری کمتر از ۱۴۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع داشته باشند. توجه داشته باشید که نتیجه پایان کار تا حد زیادی بستگی به برداشتن قالب بندی فلزی دارد.
قیمت قالب بندی فلزی
قیمت قالب بندی فلزی بستگی به نوع قالب مورداستفاده دارد. محل قرارگیری قالب نیز تعیین‌کننده قیمت قالب است.
یکی از عواملی که بر قیمت این قالب‌ها تأثیر می‌گذارد اندازه و ابعاد آنهاست. طبیعتاً هر چه ابعاد قالب‌های فلزی بزرگ‌تر باشد قیمت آن نیز بیشتر می‌شود. وزن قالب بندی‌های فلزی نیز یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر قیمت قالب‌های فلزی است. علاوه بر ویژگی‌هایی مانند ابعاد و وزن قالب‌های فلزی، نوع قالب‌ها نیز بر قیمت قالب بندی فلزی تأثیرگذار است.
برای تهیه این قالب بندی فلزی باید نوع قالب موردنظر و مشخصات موردنیاز آن را به شرکت تولیدی قالب سفارش دهید و قالب سفارشی خود را دریافت کنید.
طبیعتاً خرید چنین قالب فلزی بیشتر از قالب‌های آماده برای شما هزینه خواهد داشت؛ بنابراین نوع قالب یکی از عوامل مؤثر بر قیمت قالب بندی فلزی است که باید به آن توجه کنید.
