جک زدن زیر سقف، روش ها و کاربردها
جک ها بارهای ناشی از بتن ریزی سقف را به زمین منتقل می کنند و از فروریختن سقف هنگام بتن ریزی جلوگیری می کنند. به همین دلیل روش جک زدن زیر سقف اهمیت بالایی دارد . در این مقاله با انواع روش های جک زدن زیر سقف و فاکتورهای انتخاب جک مناسب آشنا می شوید.
مسعود تاجیکجک زدن زیر سقف یکی از حیاتی‌ترین مراحل در ساخت سقف‌های بتنی است که باید با حساسیت زیادی انجام شود؛ چون نصب صحیح جک سقفی تاثیر زیادی روی استحکام سقف دارد. این مقاله به تعریف جک سقفی و علت استفاده از آن، معرفی انواع جک سقفی و نحوه نصب آن‌ها و نکات انتخاب و به‌کارگیری جک‌ها اختصاص دارد.
سفارش و خرید: داربست مثلثی
جک سقفی چیست و چرا از آن استفاده می‌کنند؟
جک سقفی یک قطعه فلزی است که معمولا شکلی شبیه به صلیب دارد و یکی از پرکاربردترین تجهیزات در پروژه‌های ساختمانی است. از جک سقفی برای زیرسازی آن دسته از سقف‌های بتنی که به تازگی ساخته شده‌اند استفاده می‌شود. اصولا جک زدن زیر سقف برای نگه‌داشتن قالب‌ها تا زمان گیرایش کامل بتن انجام می‌شود و وظیفه اصلی جک‌ها، تأمین مقاومت موردنیاز سقف در برابر بارهای وارد شده از سمت بتن و سازه است.
جک سقفی با نام شمع فلزی نیز شناخته می‌شود و به جک زدن زیر سقف، شمع‌زنی نیز می‌گویند. عملیات شمع زنی برای انواع سقف‌های دال بتنی، وافل، تیرچه کرومیت، طاق ضربی و … انجام می‌شود. البته جک‌های سقفی برای ارتفاع تا ۵.۵ متر کاربرد دارند و در ارتفاعات بیشتر، از انواع داربست‌های مدولار مثل داربست مثلثی و چکشی برای زیرسازی سقف استفاده می‌شود.
جک‌های سقفی در ۳ نوع صلیبی ثابت، صلیبی متحرک و U شکل تولید می‌شوند که همه آن‌ها دارای ۳ بخش اصلی نری، مادگی و رزوه هستند.
با انواع روش‌های جک زدن زیر سقف آشنا شوید
هر کدام از انواع جک‌های سقفی روش نصب متفاوتی دارند و میزان تحمل بار آن‌ها با یکدیگر تفاوت زیادی دارد. به همین دلیل در این بخش نحوه جک زدن زیر سقف با استفاده از انواع مختلف شمع فلزی را بررسی کرده‌ایم:
طریقه جک زدن زیر سقف با جک صلیب ثابت
همان‌طور که از نام آن مشخص است، قسمت صلیبی این جک قابل تنظیم نیست و تنها یک رزوه دارد که در وسط آن تعبیه شده است. صلیب این نوع جک در بالاترین قسمت آن قرار دارد و تقریباً زیر سقف قرار می گیرد. عرض مناسب این قسمت، باعث می‌شود که برای قرار دادن در زیر قسمت‌های مختلف سقف مناسب باشد و مقاومت مورد نیاز را تامین کند. با این وجود ثابت بودن قسمت صلیبی این جک نقطه ضعف آن است و کاربرد این جک را در پروژه‌های مختلف محدود کرده است. به نحوی که بیشتر از آن در سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌کنند.
در جک زدن زیر سقف با جک صلیب ثابت، ارتفاع جک توسط روزه تنظیم می‌شود.
مطلب مرتبط: فاصله استاندارد جک ها زیر سقف چقدر است؟
جک زدن زیر سقف با جک سقفی صلیب متحرک
جک سقفی صلیب متحرک با نام جک T شکل هم شناخته می‌شود که در اصل نسخه اصلاح‌شده جک صلیب ثابت است. متحرک بودن قسمت صلیبی این جک باعث می‌شود که در عملیات جک زدن زیر سقف، امکان تنظیم زاویه صلیب فراهم شود و این موضوع باعث می‌شود که تراز کردن سقف به راحتی انجام شود.
رزوه این جک نیز در وسط آن قرار دارد و فرایند تنظیم ارتفاع جک با کمک آن انجام می‌شود. نقطه ضعف جک سقفی صلیب متحرک، مقاومت پایین آن نسبت به جک صلیب ثابت است؛ چون متحرک بودن قسمت صلیبی از استحکام آن کم می‌کند.
طریقه جک زدن با جک U شکل (جک عراقی)
جک U شکل یا جک سقفی عراقی ساختاری متفاوت نسبت به جک‌های دیگر دارد و تنظیم ارتفاع آن با استفاده از پیچ و مهره و سوراخ‌هایی که روی پایه‌های آن تعبیه شده انجام می‌شود. برای سقف‌های تیرچه و دال بتنی، استفاده از جک U شکل به‌صرفه‌تر از جک‌های دیگر است، اما پیش از انتخاب آن باید به این نکته توجه کنید که این جک برای ارتفاع تا ۴.۵ متر مناسب است و تحمل وزن حداکثر ۱۵۰۰ کیلوگرم را دارد.
مهم‌ترین فاکتورها برای انتخاب مناسب‌ترین جک
۳ فاکتور ارتفاع سقف و سایز و میزان وزن قابل تحمل جک اهمیت زیادی در انتخاب جک سقفی مناسب دارند. با استفاده از جدول زیر می‌توانید بهترین شمع فلزی را برای عملیات جک زدن زیر سقف انتخاب کنید:
| سایز جک | ارتفاع سقف (متر) | حداکثر بار قابل تحمل (کیلوگرم) |
| ۰ | ۱.۱ تا ۱.۸ | ۳۳۰۰ |
| ۱ | ۷۵ سانتی متر تا ۳.۱۲ متر | ۲۵۴۰ |
| ۲ | ۰ تا ۳.۴ | ۲۳۴۰ |
| ۳ | ۲.۴ تا ۴ | ۲۰۱۰ |
| ۴ | ۲ تا ۴.۹ | ۱۳۰۰ |
نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه کنید این است که وزن قابل تحمل جک‌ها باید از میزان نیروی پیش‌بینی‌شده بیشتر باشد تا یک ضریب اطمینان ایجاد شود.
مطلب مرتبط: روش های نصب جک سقفی
نکات مهم جک زدن زیر سقف را بدانید
با رعایت نکات زیر هنگام جک زدن زیر سقف، می‌توانید از استحکام سقف مطمئن شوید و از بروز حوادث نیز جلوگیری کنید:
- جک‌ها را حتما مطابق با دستورالعمل سازنده استفاده کنید.
- پایه جک سقفی باید روی سطح بتنی قرار داده شود.
- همیشه ارتفاع جک باید از ارتفاع سقف کمتر باشد تا امکان تنظیم ارتفاع جک وجود داشته باشد.
- قرار دادن جک زیر تیرها، قدرت حمایتی جک‌ها را افزایش می‌دهد.
- نباید رزوه جک به قدری سفت شود که بازکردن آن دردسر داشته باشد.
- پیش از سفت کردن رزوه، بهترین محل را برای استقرار جک با کمک آزمون و خطا انتخاب کنید.
- برای تراز کردن جک می‌توانید یک صفحه فلزی زیر آن قرار دهید، رزوه را کمی سفت کنید و سپس با ضربات آرام چکش آن را صاف کنید. در انتها با استفاده از تراز قائم بودن آن را بررسی کنید.
- جک‌ها باید به صورت منظم و در یک راستا استفاده شوند.
- پیش از انتخاب جک از تناسب سایز و وزن قابل تحمل آن با میزان نیروی وارده اطمینان حاصل کنید.
پیش از انتخاب جک سقفی، مشورت با متخصص و محاسبه بارهای مرده و زنده سقف اهمیت زیادی دارد. همچنین فرایند جک زدن زیر سقف باید زیر نظر متخصص و با استفاده از تجهیزات فنی مثل تراز انجام شود. در غیر این صورت خطر شکم دادن، فروریختن و کاهش استحکام نهایی سقف بتنی وجود دارد.
در صورتی که قصد خرید جک سقفی زیر ساز بتن برای پروژه خود را دارید می توانید با تماس با شماره ۰۲۵۳۳۵۵۸۸۸۸ تماس گرفته و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
